Bağımsız denetimde önemlilik kavramı (1)

07.06.2019 tarih ve 30794 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan KGK kararları ile önemli kavramı ile ilgili olarak TMS1 -8-10-34 ve 37 de değişiklikler yapılmıştır. Yapılan değişiklikler esas itibariyle 01.01.2020 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacaktır. Ancak erken uygulamaya izin verilmektedir. Yani 2019 yılında da ÖNEMLİ KAVRAMI değişiklikleri, ilgili TMS'ler esas alınarak uygulanabilecektir. Tabii ki bir çok bağımsız denetim şirketi ve denetçi bunları ancak 2020 için kullanmayı tercih edecektir diye düşünüyorum. Söz konusu olan ve değiştirilen önemlilik kavramının uygulanması halinde erken uygulama, dipnotlarda açıklanacaktır. Önemli kavramı nedir ve hangi standartta açıklanmıştır diye araştırdığımızda, Önemli kavramının 27.10.2018 tarih ve 30578 sayılı resmi gazetede yayımlanan Finansal Raporlamaya İlişkin Kavramsal Çerçevenin 2.11 bölümünde açıklandığını görüyoruz.
Kavramsal Çerçeve , genel amaçlı finansal raporlamanın amacını ve ilgili kavramları tanımlamaktadır. Kavramsal çerçevenin amacı,
1. KGK Kuruluna tutarlı kavramlara dayalı olan TFRS'leri (yani standartları) geliştirmede yardımcı olmak.
2. Finansal tabloları hazırlayanların, belirli bir işlem veya başka bir olaya uygulanan bir standart bulunmadığında veya bir standart muhasebe politikası konusunda seçim yapma imkanı verdiğinde tutarlı muhasebe politikaları geliştirmesine yardımcı olmak
3. Tüm tarafların standartları anlama ve yorumlamasına yardımcı olmaktır.
Yazımızın bu bölümüne kadar yaptığımız açıklamalarda gerek kavramsal çerçeve ve gerekse önemlilik kavramlarını biraz olsun açıklamaya çalıştık. Ancak, standartların yabancı lisandan birebir çevrilmeye çalışılması sebebiyle; bizler de , okuyanlar gibi zorlanmaktayız. Bu sebeple standartlardaki ifadeleri aynen kullandığımızda okurlarımızın bizi affetmelerini diliyoruz.
Standartlardan alıntılar aşağıda paylaşılmaktadır.
ÖNEMLİLİK kavramı faydalı finansal bilginin niteliksel özellikleri arasında 2,11 bölümünde, son yapılan değişiklikten sonra aşağıdaki şekilde tarif edilmektedir.
ÖNEMLİLİK: Bilgilerin verilmemesinin, yanlış verilmesinin veya gizlenmesinin; genel amaçlı finansal tabloların asli kullanıcılarının belirli bir raporlayan işletme hakkında finansal bilgi sağlayan finansal tablolara dayanarak verecekleri kararları etkilemesi makul ölçüde bekleniyorsa, bu bilgi önemlidir.
Diğer bir ifadeyle önemlilik, ihtiyaca uygunluğun, bireysel bir işletmenin finansal raporu bağlamında bilgilerin ilgili olduğu kalemlerin niteliğini veya büyüklüğünü ya da her ikisini birden esas alan işletmeye özgü halidir.
Bu nedenle, önemlilik için standart bir sayısal eşik belirlenmemiş veya özellikli bir durumda hangi bilginin önemli olabileceği belirtilmemiştir. Demek ki önemlilik kavramında kararı verecek olan bağımsız denetçi olacaktır. Bağımsız denetçi önemlilik kavramında vereceği kararları aşağıdaki standartlar çerçevesinde verecektir. TMS 1 Finansal Tabloların sunuluşu bölümünün 7'inci paragrafında kullandığımız terimler, aşağıda açıklanan anlamları ile kullanılmıştır.
ÖNEMLİ: Bilgilerin verilmemesinin, yanlış verilmesinin veya gizlenmesinin, genel amaçlı finansal tabloların asli kullanıcılarının belirli bir raporlayan işletme hakkında finansal bilgi sağlayan finansal tablolara dayanarak verecekleri kararları etkilemesi, makul ölçüde bekleniyorsa bu bilgi önemlidir.
ÖNEMLİLİK: Bilginin niteliğine veya büyüklüğüne ya da her ikisine bağlıdır. İşletme; bilginin, tek başına ya da başka bilgilerle birlikte bir bütün olarak finansal tablolar bağlamında önemli olup olmadığını değerlendirir.
BİLGİ: Finansal tabloların asli kullanıcıları için bu bilgilerin verilmemesi veya yanlış verilmesiyle aynı etkiye sahip olacak şekilde iletilirse gizlenmiş olur.
Önemli bilginin gizlenmesine neden olabilecek durumlara örnekler aşağıda gösterilmektedir.
a. Önemli bir kalem, işlem veya diğer olaylara ilişkin bilginin
A1. Finansal tablolarda açıklanması, ancak kullanılan dilin açık ve anlaşılabilir olmaması
A2. Finansal tabloların geneline yayılması
b. Farklı kalem, işlem veya diğer olayların uygun olmayan bir şekilde birleştirilmesi
c. Benzer kalem, işlem veya diğer olayların uygun olmayan bir şekilde ayrıştırılması
d. Önemli bilgilerin önemli olmayan bilgilerle gizlenmesi sonucunda finansal tabloların anlaşılabilirliğinin, asli bir kullanıcının hangi bilgilerin önemli olduğuna karar veremeyeceği ölçüde azaltılması...