Genel Kurulların Butlan (Yok) Sayılması
a-Emredici Hükümlere Aykırılık:
Mutlak emredici hükümler doğrudan doğruya kamu çıkarına ilişkin bulunan, uyulması ve uygulanması hiç bir suretle paysahiplarinin arzu ve takdirlerine bağlı olmayan hükümlerdir. TTK’nda ve diğer kanunlarda yer alan bu türden hükümlere konuları itibariyle aykırı bulunan genel kurul kararları batıldırlar.
Anonim şirket genel kurul kararlarının unsurlarına, A.Ş. temel niteliklerine ve A.Ş. alacaklılarının çıkarlarının korunmasına ilişkin bulunan hükümler mutlak emredici niteliktedirler. Bu hükümleri;
1) Genel kurul kararlarının unsurlarına ilişkin,
2) Ortaklığın temel niteliklerine ilişkin ve
3)Alacaklıların çıkarlarının korunmasına ilişkin emredici hükümler olarak sıralayabiliriz.
b-Ahlak ve Adaba Aykırılık
Genel kurul kararlarının ahlak ve adaba aykırılığı;
1)Kararın konusu bakımından,
2)Kararın amaç ve konusundan anlaşılan genel karakteri bakımından ve 3)Kararın meydana gelişi bakımından söz konusu olabilir.
Diğer butlan sebepleri, TTK ve BK ‘nın ilgili hükümlerinden yararlanılarak da tespit edilebilir.
c -Eşit İşlem ilkesine aykırılık
Böyle bir durumda alınan GK kararları batıldır. Genel Kurula katılma, bilgi alma ve inceleme hakkı, mutlak eşitlik ilkesinin geçerli olduğu haklardandır.
e-Sorumluluk hükümlerini(md.549 ve md.554.) ortadan kaldırmaya yönelik GK kararları da batıldır
f- A.Ş.’nin alacaklılarını, çalışanlarını, muhtemel pay sahiplerini koruyan hükümlere aykırı GK kararları, kesinleşmiş mahkeme kararına aykırı GK kararları, payın itibari değerinin yasaya aykırı belirlenmesi yönündeki GK kararları butlan hallerinden bazılarıdır. Butlan halleri kanunda sınırlı olarak sayılmadığından çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir.
BUTLANIN TESBİTİ DAVASI
TTK ‘nda butlan sebeplerine yer verilmişken, butlanın ileri sürülebilmesi için açılacak butlan davası hakkında bir düzenleme yapılmamıştır.
Ancak TTK. 448-451 maddelerini incelediğimizde şunları görüyoruz.
1. Toplantıda hazır bulunan pay sahibinin dava açabilmesi için karara olumsuz oy vermesi ve bunu tutanağa yazdırması gerekir.
2. Çağrının usulüne uygun yapılmamış olması
3. Gündemin gereği gibi ilan edilmemiş olması
4. Genel kurula yetkisiz kişilerin katılması ve oy kullanması
5. Genel kurula katılması gerekene haksız olarak izin verilmemesi ve oy kullandırılmaması hallerinde iptal veya butlan davası açılabilir.
İptal veya butlan davası açıldığında
a.Yönetim kurulu söz konusu davanın açıldığını
b. Duruşma gününü usulüne göre ilan etmelidir.
c.Ayrıca bu ilanı şirketin internet sitesinden yayınlamalıdır.
Butlan davası kesinleştikten sonra bütün pay sahipleri hakkında hüküm ifade eder. Yönetim kurulu bu kararın bir suretini ticaret siciline tescil ettirmek ve internet sitesinde yayınlamak zorundadır.
Butlanın tesbiti davasında, bir menfaatin söz konusu olması halinde, alınan GK kararının batıl olduğunun tesbiti için dava açılacaktır.
Butlan her zaman ve herkes tarafından ileri sürülebilir ve açılmış bir davada hakim butlan halini re’sen dikkate almalıdır.
Kötü niyetle butlan davası açanların sorumluluğu
İptal veya butlan davası yetkili kişiler bakımından bir hak teşkil eder. İptal davası açma hakkı kötüye kullanılamaz. Kötüniyetle iptal veya butlan davası açanlar, TTK 451 inci maddesine göre şirketin uğradığı zararlardan müteselsilen sorumludurlar.
Yani, bir şirket ortağı iptal veya butlan davası açmaya kalktığında, eğer kötü niyetle dava açmazsa bunun sonuçlarının kendisine de döneceğini, şirketin uğrayabileceği zararların kendisinden istenebileceğini unutmamalıdır.
Yazımızdan da anlaşıldığı gibi genel kurulun ve kararlarının butlanı iddiası ile açılacak dava özellikle yayın organları ile de yayınlanacağından şirketin ticari ilişkileri için bir yıkım olabilir.
Ortaklar butlan iddiasında bulunmadan önce çook düşünmeli ve gerek şirkete ve gerekse kendilerine gelebilecek zararı hesaplayarak hareket etmelidirler. Yoksa, şirket hiçbir sebep yokken batabilir.
Cevdet Akçakoca
Bağımsız Denetçi
