I. GENEL ESASLAR- Mahsup yoluyla iade talepleri, - Maliye Bakanlığınca belirlenen sınırı aşmayan nakden iade talepleri, - Yeminli mali müşavir tasdik raporuna dayalı nakden iade talepleri, - Kamuya ait kuruluşların iade talepleri, inceleme raporu ve teminat aranılmaksızın yerine getirilir.

II. ÖZEL ESASLAR-Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge (SMİYB) düzenleme veya kullanma fiili ile doğrudan veya dolaylı olarak ilgisi bulunan mükelleflerin nakden veya mahsuben iade talepleri bu bölümdeki özel esaslara göre yerine getirilir.  Tebliğin bu hükmü de hemen yerine getirilememektedir. Neden? Çünkü, her bir sorgulamada yeni olumsuz mükellefler ortaya çıkabilmektedir. Bana göre yapılan sorgulama programı yanlıştır, eksiktir, bu tebliğin esaslarını göz önüne alınmadan hazırlanmıştır. Sorgulama programı muhakkak gözden geçirilmelidir. 2.1.2. Özel esaslardan  Genel Esaslara Dönüş 2.1.2.1. SMİYB düzenleme raporları üzerine yapılan tarhiyatın nihai yargı kararları ile terkin edilmesi halinde  veya. SMİYB düzenleme raporları ile yapılan tarhiyatların ödenmesi veya tamamına teminat gösterilmesi ve yükseltilmiş teminat uygulamasına geçilmesinden sonra, vergi dairesine vergi incelemesine yetkili elemanlarca düzenlenmiş bir olumlu raporun intikal etmesi halinde, olumlu raporun ilişkin olduğu vergilendirme döneminden itibaren bu mükelleflerin nakden veya mahsuben iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilir.  2.1.2.3. Haklarında SMİYB düzenlediği konusunda rapor bulunanların kdv iadelerinin genel esaslara göre yerine getirilmeye başlanması halinde; bunların bu nedenle yükseltilmiş teminat istenen kanuni temsilcilerinin, ortaklarının, ortağı olduğu mükelleflerin ve bunlardan mal veya hizmet alanların iade talepleri de genel esaslara göre yerine getirilir. Buradaki özellikle olumlu bir raporun ilişkin olduğu vergilendirme döneminden itibaren mükelleflerin iade taleplerinin genel esaslara göre yerine getirileceği hükmü , sorgulama programı dolayısıyla yerine getirilememektedir. 4.1. Doğrudan mal ya da hizmet temin ettiği safhadan önceki safhalardaki mükellefler hakkında olumsuz rapor bulunan ancak kendileri veya doğrudan mal ya da hizmet temin ettiği mükellefler hakkında olumsuz rapor veya tespit bulunmayan mükelleflerin iade talepleri, olumsuz raporlarda iade talebinde bulunanlarla ilgili olarak bir sorumluluk öngörülmemesi halinde genel esaslara göre yerine getirilir. Aksi halde raporda belirtildiği şekilde işlem yapılır. Maalesef bu madde, sorgulama raporundan dolayı ikinci, üçüncü ve daha fazla  sorgulama yapılması gerektiğinden hiçbir şekilde yerine getirilememektedir. Ancak aşağıda belirtilen durumların varlığı halinde de genel esaslara göre iade yapılır. 4.2.1. Bu dönemlerde kdv dahil toplam işlem bedelinin doğrudan mal ya da hizmet temin edilen mükellefe bu Tebliğin müteselsil sorumluluğa ilişkin (III/1.1.) bölümünde belirtildiği şekilde ödenmiş olması halinde iade talepleri için genel esaslar uygulanır. Ödeme, iade talebinde bulunan mükellefin YMM tarafından düzenlenmiş tasdik raporuyla veya tasdik raporu sonradan ibraz edilmek üzere teminat karşılığı iade talep edilmişse bu konuda düzenlenmiş kısa bir raporla da tevsik edilebilir. 4.2.2. Önceki safhadaki mükellefler hakkındaki olumsuz tespit sayılan nedenlerin ortadan kalktığının anlaşılması halinde iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilir. 4.2.3. - İade talebinde bulunanlara mal veya hizmet temin eden mükelleflerin, haklarında olumsuz tespit bulunanlardan veya - İade talebinde bulunanların, haklarında olumsuz tespit bulunanlardan mal veya hizmet temin edenlerden, alışlarına isabet eden verginin, aynı dönemdeki toplam vergi indirimine (iade talebinde bulunanlarda iadesi talep edilen vergiye) oranının %5'ini geçmemesi halinde; kendileri ve mal ya da hizmet temin ettiği mükellefler hakkında olumsuz tespit bulunmayan mükelleflerin iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilir. Bu madde ve uygulama esasları da maalesef uygulanamamaktadır. Gördüğüm kadarı ile program, bu maddenin uygulanmaması esas alınarak hazırlanmış. - İade hakkı sahibinin bu dönemler dışındaki dönemlerdeki iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilir. 4.2.4. Hakkında olumsuz tespit bulunandan mal veya hizmet alışının ilgili olduğu vergilendirme döneminden sonra, iade talebinde bulunanlara mal veya hizmet temin eden mükellefin verdiği beyannamelerden birisinde ödenecek katma değer vergisi beyan etmiş olması halinde, bu dönemden sonraki alışlara ilişkin iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilir. Hele, hele bu madde hiçbir şekilde göz önüne alınmamakta ve yerine getirilmemektedir.   Sonuç olarak, Katma değer vergisi iade sisteminin yeniden incelenmesi ve bu korkunç yanlışlıkların önlenmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, mükellef KDV iadesi ile uğraşmaktan vazgeçme durumu ile bile karşı karşıya kalmaktadır. Sistem düzeltilmediği takdirde biz 2023 yılında 500 milyar dolarlık ihracatı zor görürüz.     Yeminli Mali Müşavir Cevdet Akçakoca