Bursa, 27.Kasım.2012
YENİ YILA HAZIRLIK – TASDİK EDİLECEK DEFTERLER
Ülkemizde 1960 yılından beri tatbik edilen Türk Ticaret Kanununun, yenilenmesi ve yapılan değişikliklere rağmen, hala hatalı bir takım maddelerinin bulunması ve sistemin oturmamış olması kafa karışıklıklarına sebep olmaktadır. Bu karışıklıklara bir nebze olsun açıklık getirmiş olmak için basit konuları bile yeniden incelemek ve ilgilileri bilgilendirmek gerekmektedir. Bunlardan biri de yeni yıl için tasdik edilecek defterlerdir.
6102 sayılı yeni Ticaret Kanununun yürürlüğe girmesinden sonra tasdik edilecek defterler (TTK.madde 64. de ticari defterler, aşağıdaki şekilde sayılmıştır.)
1. Yevmiye Defteri
2. Defter-i kebir
3. Envanter Defteri
4. Pay Defteri
5. Yönetim Kurulu Karar defteri (A.Ş. ler için)
6. Müdürler Kurulu Karar defteri (Ltd. Şirketler için)
7. Genel Kurul Toplantı ve müzakere defteri
Vergi Usul Kanununa göre tutulacak ve tasdik edilecek defterler:
a. İşletme hesabına göre tutulacak ve tasdik edilecek defter: İşletme Defteri
b. Serbest Meslekte tutulacak ve tasdik edilecek defter – Serbest meslek kazanç defteri
Tasdikle ilgili hükümler:
a. Pay defteri ve yönetim kurulu karar defteri yeterli yaprakları varsa ertesi yıl açılış onayı yapılmaksızın kullanılmaya devam edilebilir.
b. Gelecek yıl için kullanılacak defterler, kullanılacağı yıldan önceki son ayda yani Aralık ayında tasdik ettirilir.
c. Hesap dönemi Maliye Bakanlığı tarafından tesbit edilenler, defterlerin kullanılacağı son hesap döneminden önceki son ayda tasdik ettirilir.
d. Defterlerin açılış tasdik zamanı Aralık ayındadır.
e. Defterlerin açılış onayı (tasdiki) noterler tarafından yapılır ve ticaret sicil tasdiknamesi alınarak notere ibraz edilmek zorundadır.
f. Kapanış tasdiki yaptırılacak defterler:
Yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayı yaptırılması şarttır.
g. Kapanış tasdikinin zamanı:
Yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayı, izleyen faaliyet döneminin üçüncü ayının sonuna kadar yani yeni yılın Mart ayının sonuna kadar notere yaptırılır.
h. Elektronik ortamda tutulan defterlerin nasıl tutulacağı, kayıt zamanı, yenileme, açılış ve kapanış onaylarının şekli ve esasları Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığınca müştereken çıkarılan tebliğlerle belirlenir. (Henüz bu tebliğ çıkmamıştır. )
h. Devam tasdiki yaptırılabilir mi? Devam tasdiki kalktı mı?
Bilindiği gibi devam tasdiki Vergi Usul Kanununun 222 inci maddesinde “tasdik yenileme” maddesinde (defterlerini ertesi yılda da kullanmak isteyenler Ocak ayı, hesap dönemleri Maliye Bakanlığınca tesbit edilenler bu dönemin ilk ayı içinde tasdiki yeniletmeye mecburdurlar) hükmüne dayandırılmaktadır.
Bu madde, 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanununun 64/3 maddesindeki (yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayı, izleyen faaliyet döneminin üçüncü ayının sonuna kadar notere yaptırılır) hükmü ile çelişmektedir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, defterlerin yeni yılda da kullanılabilmesi için Ocak ayında devam tasdiki yapılacağı hükmünün tatbik edilebilmesini ortadan kaldırmamıştır. Eğer firma, ocak ayı sonuna kadar muhasebe, envanter, bilanço ve kar/zarar ve kapanış işlemlerini bitirebilirse, Ocak ayında kapanış tasdiki yaptırabilir ve devam tasdiki de yaptırabilir diye düşünmekteyim.
6102 sayılı yeni ticaret kanununun getirdiği bir çok yenilik ve zorunluluklardan sonra, firmalardan mümkünse, eski defterlerin devam tasdiki ile yeniden kullanılması yerine, tamamen yeni defterlerin tasdik ettirilerek kullanılmasının daha iyi olacağı düşüncesindeyim.
Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müşavir
