Bursa; 04.03.2011

KDV’de İstisnalar ve İmalat Artığı Hurdaların Beyanı

   3065 sayılı Katma Değer Vergisi kanunumuzda Katma Değer Vergisinin iade edildiği veya hiç hesaplanmadığı durumlar bulunmaktadır.

   Bunlar tam istisna veya kısmi istisnalar olarak adlandırılmaktadır.

   Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler;

   Kanunun 32.’inci maddesi gereğince yüklenilen vergilerin indirim ve iade konusu yapılabildiği durumlardır.

   Bunları sayalım:

   a) Madde 11- Mal ve hizmet ihracatı

   b) Madde 13- Araçlar, petrol aramaları ve teşvik belgeli yatırımlarda istisna

   c) Madde 14- Taşımacılık istisnası

   d) Madde 15- Diplomatik istisnalar olup KDV. beyannamesinde tam istisna ile ilgili bölümde ilgili kısımlarda beyan edilecektir.

   Kısmi İstisna Kapsamına Giren İşlemler;

   Kanunun 16 ve 17. inci maddeleri ile zaman zaman değişen veya ilave edilen bazı geçici maddelerde belirtilen işlemlerdir.

   Kısmi istisna kapsamındaki işlemlerde yüklenilen katma değer vergileri indirim konusu yapılabilmekte ancak iade edilememektedir. Katma değer vergisi beyannamesinde kısmi istisna kapsamına giren işlemler bölümünde istisna türü kodlarla belirtilmiş ve yüklenilen kdv sütunu da açılmış bulunmaktadır.

   Kısmi istisna kapsamındaki işlemler kanunun 30/a maddesindeki:

   “Vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisi indirim konusu yapılamaz” hükmü gereğince bu tip işlemlerdeki kdv’ler gider veya maliyet olarak kabul edilir.

   KDV beyannamesinde kısmi istisnalar olarak gösterilen işlemler ve kodlar

   201 kod ile 17/1 maddeden başlamakta, 17 inci maddenin diğer fıkraları ile kod devam etmekte, geçici maddelerden kısmi istisna kapsamında olanlar, 16/1c ve 19/2 maddelerde kodlandıktan sonra 250 kod no.lu diğerleri ile sona ermektedir.

   İmalat artığı hurda teslimleri ve beyanı

   KDV kanununun 17/4-g maddesi gereğince hurda olarak satılan metal, plastik, lastik, kauçuk, kağıt, cam hurda ve atıkları da kısmi istisna kapsamında olup KDV beyannamesinde kısmi istisnalar arasında ve (kod 231) no.lu kod ile beyan edilecek ve yüklenilen KDV ise bildirilmeyecektir.

   Kısmi istisna kapsamına giren işlemler sebebiyle yüklenilen kdv’ler indirim veya iade konusu yapılmadığı halde niye gösterilmektedir?

   Bu bilgiler, bize göre elektronik devlet (e-devlet) kapsamında bir takım bilgiler elde etmek ve istatistiki çalışmalar için istenmektedir, ayrıca bi kısmı ise KDV. beyannamesinde ilave edilecek kdv. olarak ödenmesi gerektiği için yüklenilen kdv.lerin gösterilmesi istenmektedir.

   Yazımızın şimdiye kadar olan kısmı devamlı şekilde kafa karıştırmaktadır. Yani; kısmi istisnada beyannamede yüklenilen KDV. gösterilecek mi? konusundaki bu kafa karışıklığını (97) sayılı katma değer vergisi genel tebliğinin (5) nolu bölümü çözmüştür. Söz konusu bölüme göre:

   İMALAT ARTIKLARININ TESLİMİNDE KDV UYGULAMASI

   İmalathane ya da fabrikalarda, imalat sırasında elde edilen metal kırpıntı, döküntü ve talaşların teslimi KDV Kanununun 17/4-g maddesine göre vergiden müstesnadır. Aynı Kanunun 30/a ve 32 nci maddelerine göre bu işlem kısmi istisna kapsamına girmektedir.

   Yukarıda belirtilen imalat artıkları, işletmelerin asıl üretim konusunu teşkil etmemekte, asıl ürünlerin imalatı sırasında fire veya atık olarak ortaya çıkmaktadır. Satışa konu olsalar dahi, işletmenin amacı bu fire ve atıkları imal etmek olmadığından, gelir ve kurumlar vergisi uygulamasında bunlara ayrıca bir maliyet izafe edilmemektedir.

   Bu durumda, yukarıda sayılan imalat artıkları için yüklenilen bir KDV de söz konusu olmayacaktır.

   Bu nedenle sözü edilen imalat artıkları için, “Yüklenilen KDV” hesaplanmak suretiyle teslim edildikleri dönemde KDV Beyannamesinin 30. satırında beyan yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

   Örnek olarak;

   Bir makine fabrikasının saç imalat artıkları, kağıt artıkları, bir tekstil fabrikasının kağıt bobin artıkları, plastik bobin hurdaları, bir koltuk fabrikasının saç, demir, karton kutu hurdaları, lastik ve plastik imalat artıkları fire olarak veya atık olarak ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla bu imalat artıkları hurda olarak satılacak ve KDV hesaplanmayacaktır. Yüklenilen KDV’de hesaplanmayacak, beyannamede de belirtilmeyecektir.

   Sonuç olarak:

   - İmalat artıkları olan hurdalar kısmi istisna kapsamındadır.

   - İmalat artıkları KDV. beyannamesinin kısmi istisna kapsamında ve kod 231 sütununda gösterilecektir.

   - Yüklenilen KDV. beyannamede belirtilmeyecek, iade istenmeyecek ve ilave edilecek kdv olarak da beyan edilmeyecektir. (Ancak, yüklenilen KDV. beyan edilse de sonuç değişmeyecektir.)

Yeminli Mali Müşavir

Cevdet Akçakoca