YEMINLI MALI MÜSAVIRLERIN GÇB TEYIDI ALMASI KONUSU

Yeminli Mali Müsavirlerin Katma Deger Vergisi iade islemlerinin tasdikini yaparken Gümrük Çikis Beyannameleri için teyit almalarinin zorunlu olup olmadigi konusunda YMM mevzuatinin baslangici olan 1990 yilindan itibaren olan gelismeler incelendiginde asagidaki sonuçlara varilmaktadir.

Konuyu inceledigimizde Yeminli Mali Müsavirlerin teyid almalari konusunda bugüne kadar uygulamayi 4 (dört ) baslik altinda toplayabiliriz.

I- 1990-1997 Dönemindeki Uygulama
Teyid gerekli degildir.Vergi Dairesince teyid alinir.

II- 08.10.1997-01.12.2000 Dönemindeki Uygulama
Teyid vergi dairesince yapilir.

III- 01.12.2000-23.11.2001 Dönemindeki Uygulama
Yeminli Mali Müsavir teyid alir. Eger almamissa vergi dairesi alacaktir. Vergi dairesi isterse, raporda teyid olsa bile yine teyid alabililr.

IV- 23.11.2001 Tarihinden Sonraki Uygulama
Yeminli Mali Müsavir teyid almamissa teyit islemleri vergi dairesince yapilir.

Bu konudaki açiklamalar asagidadir:

I- 1990-1997 DÖNEMINDEKI UYGULAMA

18.02.1990 Tarihli 20437 sayili Resmi Gazete’ de yayimlanan (1) sayili SM,SMMM, YMM tebligine göre:

A- GENEL BILGILER
-YEMINLI MALI MÜSAVIR TASDIK RAPORUNDA BULUNMASI GEREKLI BILGILER:

Yeminli Mali Müsavirlerce yapilacak Katma Deger Vergisi iade incelemelerinde, iade konusu tutarlarin dogrulugunun saptanabilmesi açisindan,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,. Bunun yanisira, ihracat istisnasindan veya ihraç kaydiyla teslimlerden dogan katma deger vergisi iade ve mahsup taleplerinin karsilanmasinda, ihracatin gerçeklestirilip gerçeklestirilmediginin tespitinde, gümrük çikis beyannameleri ve raporun düzenlenme tarihinden önce dövizin yurda getirilmis olmasi halinde, döviz alim belgelerinde yer alan bilgilerin de dogrulugu arastirilacak ve belgelere iliskin bilgilere raporda yer verilecektir, denilmektedir.

Tebligin D-Yeminli Mali Müsavirlerin müteselsil sorumlulugu kisminin 4. sirasinda “fatura bilgileri, gümrük çikis beyannameleri ve döviz alim belgelerinde yer alan bilgilerle mukayese edilecek; miktar ve fiyat yönünden olabilecek muhtemel uyumsuzluklar tesbit edilecektir, denilmekte ve 5.ci bölümünde süphelenilen durumlarda kamu idarelerinden bilgi alinarak tetkik edilecegi belirtilmektedir.
Burada gümrük çikis beyanname teyidi degil fatura ile karsilastirilmasi esastir. Süphelenilen bir durum olmadigi takdirde yapilacak bir islem yoktur.

B- Bu teblige göre Maliye Bakanligi uygulamayi 24/04/1990 tarih ve 1990/1 sayili iç genelge ile düzenlemistir.
Bu düzenleme gümrük çikis beyannamelerinin bir nüsha fazla doldurularak, ihracatçinin vergi dairesine gönderilecegini, böylece ayrica bir teyit alinmayacagi konusunda hüküm getirmistir. (EK 2)
Böylece 1990-1997 tarihleri arasinda gümrük çikis beyannameleri teyid islemi tamamen vergi dairesi tarafindan yapilmakta idi.
Yeminli Mali Müsavirler, elindeki tasdikli belgelere göre rapor hazirlayip vergi dairesine veriyorlar, eger gümrük çikis beyannamesi uygun degilse veya bir eksiklik varsa vergi daireleri raporun geregini yerine getirmiyorlardi.

II- 08.10.1997-01.12.2000 DÖNEMINDEKI UYGULAMA

Maliye Bakanligi’nin 08/10/1997 tarihli 42971 sayili yaziya (özelgeye) göre;
Avrupa topluluguna giris sebebiyle Katma Protokol geregi bir nüsha daha fazla gümrük çikis beyannamesi daha tanzim edilemeyeceginden bahisle,
‘’Bu nedenle, konu ile ilgili olarak yeniden yapilacak düzenlemeye kadar geçecek süre içerisinde ihracat istisnasi veya tecil-terkin kapsaminda islem yapan mükellefler tarafindan vergi dairesine ibraz, edilen gümrük beyannamelerinin asli veya noterce onayli örneklerinin teyidinin, Vergi Dairesi tarafindan söz konusu belgeleri düzenleyen gümrük idarelerinden faks yoluyla saglanmasi uygun görülmüstür.”
Denilerek uygulamada teyid islemi yine vergi dairesine verilmistir.

YEMINLI MALI MÜSAVIRLERIN SORUMLULUGU

19.02.1996 tarih ve 22559 sayili Resmi Gazete’de yayimlanan 20 sayili SM-SMMM-YMM tebligine göre:
7-Gümrük Beyannamesi ile Döviz Alim Belgelerinin Gerçek Olup Olmadiginin Tespiti;

Yeminli Mali Müsavirler iadesi talep edilen katma deger vergisi ile ilgili yeni “Gümrük Beyannamesi” ve “Döviz Alim Belgelerinin” dogrulugundan ve ihraç edilen mal ve hizmetlerle ilgili faturalarin, Gümrük Beyannamesi ile Döviz Alim Belgesi’ne uygun olmasindan sorumludurlar. Yeminli Mali Müsavirler, Gümrük Beyannameleri ile Döviz Alim Belgelerinin gerçekligini tesbitte herhangi bir sekil sartina bagli olmayacaklardir. Ancak, Gümrük Beyannamesi ve Döviz Alim Belgelerinin gerçegi yansittigina iliskin tesbitlerini raporlarinda açikça belirtecekler ve Gümrük Beyannamesi ile Döviz Alim Belgelerinin Yeminli Mali Müsavirlerce tasdikli örneklerini raporlarina ekleyeceklerdir, denilmektedir.
Ayni tebligde, Rapor dispozisyonu ve sekle müteallik hususlardaki eksikliklerin Yeminli Mali Müsavirlere tamamlatilmasi saglanacaktir, ibaresi bulunmaktadir.

III- 01.12.2000-23.11.2001 DÖNEMINDEKI UYGULAMA

01.12.2000 tarih 77 sayili Katma Deger Vergisi genel tebligine göre KDV iadeleri Yeminli Mali Müsavir raporlari dahil gümrük beyannamelerinin teyidi gerçeklesmeden yerine getirilmeyecektir.(EK 5)
Bununla ilgili olarak 02.01.2001 tarih ve 2001/1 sayili iç genelge ile “Yeminli Mali Müsavir tasdik raporlarinda ilgili gümrük idaresinden yazili olarak alinmis teyitlerin tasdikli örneklerinin bulunmasi halinde, ihtiyaç duyulmadigi sürece vergi dairesince ayrica teyit aranmayacaktir, açiklamasi yapilmistir.

IV- 23.11.2001 TARIHINDEN SONRAKI UYGULAMA

23.11.2001 tarih 24592 sayili Resmi Gazete’de yayimlanan 84 sayili KDV tebliginin (1.3) maddesine göre “Yeminli Mali Müsavirlerin düzenledikleri raporlarda gümrük beyannamelerin veya gümrükçe onayli fatura ya da özel faturalarin teyidinin alinmamis olmasi halinde teyit islemleri vergi dairesince yapilir, denilmektedir.
Daha sonra gümrük beyannamelerinin teyidinin çabuklastirilmasi için 13.03.2002 tarih 2002/1 sayili iç genelge ile Gümrük teyitlerinin VEDOP( Vergi Daireleri Otomasyon Sistemi) ile veya faksla alinacagi açiklanmistir.

CEVDET AKÇAKOCA
YEMINLI MALI MÜSAVIR