Bursa, 17.09.2002
ÖZEL TÜKETIM VERGISI VE MUHASEBESI
4760 sayili Özel Tüketim Vergisi 06.06.2002 tarih ve 24783 sayili Resmi Gazete’ de yayimlanmis daha sonra (1) sayili açiklama tebligi de 30.07.2002 tarih ve 24831 sayili Resmi Gazete’ de yayimlanmistir.
Özel Tüketim Vergisi, bilindigi üzere tüm Türkiye’de 1.500-2.000 mükellefi ilgilendirmektedir. Genel olarak asagidaki vergi, resim, harç,pay ve fonlari kaldirmistir.
Kaldirilan Vergiler;
1. Akaryakit Tüketim Vergisi
2. Akaryakit Fiyat Istikrar Payi
3. Tasit Alim Vergisi
4. Çevre Kirliligini Önleme Fonu
5. Ek Tasit Alim Vergisi
6. Trafik Tescil Harci
7. Motorlu Tasit Kayitlarindaki Egitime Katki Payi
8. Motorlu Tasit Kayitlarindaki Özel Islem Vergisi
9. Ek Vergi
10. Egitim, Gençlik, Spor ve Saglik Hizmetleri Vergisi
11. Sehit, Malûl, Dul ve Yetimleri Payi
12. Tütün ve Alkollü Içkilerdeki Savunma Sanayi Destekleme Fonu
13. Tütün ve Alkollü Içkilerdeki Toplu Konut Fonu
14. Tütün ve Alkollü Içkilerdeki Mera Fonu
15. Tütün ve Alkollü Içkilerdeki Federasyonlar Payi
16. Tütün ve Alkollü Içkilerdeki Düzenleme Kurulu Payi
Özel Tüketim Vergisinin Konusu:
I. sayili listede sayilan yag, benzin, motorin, fuel-oil ve benzerlerinin ithal ve imalatçilarca teslimi
II. sayili listede belirtilen araçlarin ilk kayit ve tescilinde
Yine II sayili listede kayit ve tescile tabi olmayanlar ile III ve IV sayili listedeki mallarin ithalati veya imal ve insa edenler tarafindan tesliminde özel tüketim vergisi uygulanir.
Her yeni kanunun ilk uygulamasinda bir takim problemlerle karsilasilir. Özel tüketim vergisi de sayica çok az bir mükellef kitlesini ilgilendirmekte ise de bir takim zorluklara, tereddütlere sebep olmustur. Biz, burada muhasebe ile ilgili problemlerin çözümünü göz önüne alacagiz.
Özel Tüketim Vergisi Muhasebesinde Kullanilacak Hesaplar
194- Indirilecek Özel Tüketim Vergisi
1941-Indirilecek ÖTV
1942-Ihraç Edilecek Mallar Için Ödenen ÖTV
1943-Tecil ve Terkin Edilecek ÖTV
394-Hesaplanan Özel Tüketim Vergisi
3941-Hesaplanan ÖTV
3943-Tecil ve Terkin Edilecek ÖTV
360-Ödenecek Vergi ve Fonlar
36019-Ödenecek ÖTV
36039-Sorumlu Sifatiyla Ödenecek ÖTV
5-Vergi, Resim ve Harçlar
5107-Özel Tüketim Vergisi
Bu hesaplarin kullanilmasiyla, özel tüketim vergisine tabi mallarin imal ve insa edip satan firmalarin yapacagi muhasebe kayitlari, stok kayitlari, ihracat kayitlari için;
a- Istanbul YMM Odasi’nin Mali Mevzuat Platformu Agustos 2002 sayisi sayfa 5-22
b- Vergici ve Muhasebeciyle Diyalog Eylül 2002 sayi 173 s.10-27. Ahmet DEMIR’ in makalesi.
c- Mükellefin Dergisi Eylül 2002 sayi 117 s.87-91 Prof. Dr. M. Ali CANOGLU’ nun makalesinden yararlanilabilir.
Bizi ilgilendiren ise, Özel Tüketim Vergisi’ne tabi olmayan kisilerin yapacagi kayitlardir.
1- Özel Tüketim Vergisi Konusu Alinan Mal Sarf Malzemesi Ise;
| _______________../../....________________ |
| 7-SARF HESAPLARI (730-740-750-760-770) |
| a-Malzeme Gideri 0649 |
| b-ÖTV 5107 |
| 191-INDIRILECEK KDV HS. |
|
| |
100-KASA HS. Ya da |
| |
102-BANKALAR HS. Ya da |
| |
320-SATICILAR HS. |
Böylece sarf malzemesi olarak alinan mala ait bedel ve özel tüketim vergisi dogrudan masraf olarak kaydedilmis olacaktir.
2-Stok Olarak Alinan Bir Ilk Madde veya Mal Ise;
| _______________../../....________________ |
| 150-ILK MADDE VE MALZ.HS. |
|
| 191-INDIRILECEK KDV HS. |
|
| |
100-KASA HS. Ya da |
| |
102-BANKALAR HS. Ya da |
| |
320-SATICILAR HS. |
_______________________________________
Yapilan bu kayitla özel tüketim vergisi alinan malin veya malzemenin maliyetine kaydedilmis olur.
3- Alinan Mal Ticari Bir Mal Ise;
| ________________../../...___________________ |
| 153-TICARI MALLAR HS. |
|
| 191-INDIRILECEK KDV HS. |
|
| |
100-KASA HS. Ya da |
| |
102-BANKALAR HS. Ya da |
| |
320-SATICILAR HS. |
________________________________________
Yapilan bu kayitla ÖTV ticari malin maliyetine dahil edilmis olacaktir.
4-Alinan Mal Bir Demirbas Ise;
| __________________../../...._________________ |
| 250-258 HESAPLAR |
|
| 191-INDIRILECEK KDV HS. |
|
| |
100-KASA HS. Ya da |
| |
102-BANKALAR HS. Ya da |
| |
320-SATICILAR HS. |
________________________________________
Yapilan bu kayitla ÖTV, sabit kiymetin maliyet bedeline dahil edilmis olacaktir.
Özel Tüketim Vergisi’ne tabi mallarin imalati, ihracati ve sorumlu sifatiyla ÖTV ödenmesi, ihraç kaydiyla satisi muhasebesi sinirli sayida mükellefi ilgilendirdiginden bu yazimiza konu edilmemistir.
ÖTV konulu mal imal ve ihraç eden firmalar yukarida belirtilen eser, yazi ve makalelerden faydalanabilirler.
CEVDET AKÇAKOCA
YEMINLI MALI MÜSAVIR
